.جلد هشتم
مشخصات كتاب
نام كتاب: تاريخ اجتماعي ايران
نويسنده: مرتضي راوندي
تاريخ وفات مؤلف: 1378 ش
موضوع: تاريخ عمومي
زبان: فارسي
تعداد جلد: 12
ناشر: انتشارات نگاه
مكان چاپ: تهران
سال چاپ: ش 1382
نوبت چاپ: دوم
[بخش اول]
پيشگفتار
جلد هشتم تاريخ اجتماعي ايران مربوط به حيات ادبي مردم اين سرزمين از قرن دوم و سوم هجري به بعد است خوشبختانه در ايران، در پيرامون اوضاع سياسي ايران و آمد و رفت سلسله‌ها و جنگها و كشورگشايي‌ها آثار متنوعي در دست است و عده‌يي از ارباب ذوق از شعرا و نويسندگان و ادبا و مورخان مطالبي سودمند در اين زمينه‌ها يادگار گذاشته‌اند. ولي در اين آثار كمتر به رابطه زمامداران يا مردم و وضع اقتصادي و اجتماعي اكثريت، در اوضاع آشفته فئودالي بعد از اسلام سخني به‌ميان آمده است.
شعرا و مورخان نيز بيشتر به خصوصيات اخلاقي زورمندان و زندگي آميخته به تجمل و تشريفات آنان سخن گفته‌اند و كمتر شاعر و اديبي چون ناصر خسرو و اوحدي مراغه‌يي و سعدي و عبيد زاكاني به توصيف احوال كشاورزان و پيشه‌وران و ساير طبقات مثمر و فعّال جامعه مطلب آموزنده‌يي برشته تحرير درآورده است.
در اين مجلّد، يعني در جلد هشتم تاريخ اجتماعي ايران سعي شده است حيات ادبي ايران بعد از اسلام، با توجه بوضع عمومي مردم و رابطه شعرا و اهل فهم و ادب با اكثريت خلق ايران مطالبي گردآوري شده، تا خوانندگان ضمن آشنايي با شعرا و نويسندگان ايران در 13 قرن اخير، كم‌وبيش با وضع توده مردم، و بيدادگري‌ها و مظالم مالكين و هيات حاكم زمان نسبت به توده مردم، به اختلاف فاحشي كه بين ايران امروز با ايران قبل از استقرار مشروطيت وجود دارد آشنا كردند و در راه تامين حقوق فردي و اجتماعي خود بيش از پيش سعي و تلاش نمايند تا ايران عزيز در سايه سعي و عمل در صف كشورهاي آزاد و آباد جهان قرار گيرد.
چهارم ارديبهشت 1374
مرتضي راوندي
ص: 7
فهرست مطالب
رشد و تكامل زبان و ادبيات فارسي 9
ادبيات ايران بعد از اسلام 40
سير ادبيات فارسي پس از استقرار دولت‌هاي ملي 75
نخستين نثرنويسان ايران بعد از اسلام 159
ادبيات فارسي بعد از حمله مغول 303
وضع فرهنگي و اجتماعي ايران در عهد سلاجقه 331
وضع فرهنگي و اجتماعي ايران در عهد تيموريان 617
تاريخ اجتماعي ايران، بخش1ج8، ص: 9